Duurzaamheid - Palmolie

Levert het vervangen van palmolie een duurzaamheidswinst op?

Het gebruik van palmolie is al een langere tijd een veelbesproken onderwerp. Dit komt doordat het telen van de oliepalm, waaruit palm(pit)olie wordt gewonnen, niet altijd op een duurzame manier gebeurt. De promotie van palmolievrije producten draagt verder bij aan het negatieve imago van producten mét palmolie. Palmolie lijkt volgens veel nieuwsberichten en blogs namelijk totaal niet duurzaam te zijn. Er wordt op grote schaal palmolie verwerkt in reinigingsmiddelen, zo ook in de middelen die wij verkopen. Echter hebben wij duurzaamheid heel hoog in het vaandel staan. Hoe zit dat precies? Hoog tijd om eens goed in de wereld van palmolie te duiken en onze eigen bevindingen te delen. Waarom wordt er palmolie in reinigingsmiddelen gebruikt? En is het vervangen van palmolie echt zo veel duurzamer?

image

Waarom komt palmolie regelmatig negatief in de media?

Het woord ‘ontbossing’ is eigenlijk vooral hetgeen wat je tegenkomt in palmolie discussies. In 1996 hadden we wereldwijd 9 miljoen hectare aan palmolieplantages en in 2018 was dat meer dan verdubbeld naar 19 miljoen hectare. We kunnen er dus zeker niet omheen dat ontbossing een issue is. Bovendien benoemt men ook dat de monocultuur van palmolie slecht zou zijn voor de biodiversiteit, ofwel orang-oetans, neushoorns en olifanten die langzaam ‘hun’ regenwoud zien verdwijnen, waar zij van eten en leven. De negatieve aandacht komt ook nog doordat het telen van palmolie niet altijd op een duurzame manier gebeurt. Daarom kiezen sommige fabrikanten van was- en reinigingsmiddelen nu voor alternatieven voor palm(pit)olie en hierop gebaseerde derivaten.

Waarom wordt er eigenlijk palmolie gebruikt in reinigingsmiddelen?

Dat in een deel van onze producten palmolie is verwerkt, heeft zeker zo zijn redenen. We leggen het even uit. In de reinigingsmiddelenindustrie wordt gebruik gemaakt van palmolie als bron van vetzuren. Het wordt als basis in de grondstoffabrikage gebruikt. Een vetzuur (ongeacht de bron) is essentieel voor de werking van reinigingsmiddelen. Het zorgt er namelijk voor dat vetten en andere vervuiling (op vuile oppervlakken) opgelost worden.

Palmolie versus andere alternatieven

Nu denk je vast: “Er zijn toch vast andere bronnen waar vetzuren uitgehaald kunnen worden?” Dat is zeker waar. Vetzuren haal je ook uit bijvoorbeeld koolzaad, zonnebloem, soja of maïs. Waarom dan toch palmolie kiezen als bron? Het vervangen van palm(pit)olie levert echter in de meeste gevallen juist geen duurzaamheidswinst op, zo lees je ook in dit standpunt van de NVZ (Nederlandse Vereniging voor Zeepfabrikanten).

Als we een vergelijking maken tussen palmolie en alternatieven, zien we dat ten eerste palmolie per hectare de hoogste opbrengst heeft. We vergelijken, als voorbeeld, palmolie met een ander oliegewas waarbij ontbossing ook een issue is, namelijk soja. Palmolie heeft een opbrengst van 3,8 ton per hectare grond. Soja daarentegen heeft maar een opbrengt van 0,5 ton per hectare grond. Zoals je ziet, is er een flink verschil in opbrengst. Voor dezelfde hoeveelheid olie uit soja is veel meer ruimte voor plantages nodig. Dit is ook het geval bij raapzaadolie en zonnebloemolie. Gezien de opbrengst per hectare is palmolie dus het meest efficiënte gewas.

Nu we toch het verschil tussen palmolie en alternatieven onderzochten, stuitten we op nog een verschil. Uit een onderzoek van de Universiteit van Wageningen blijkt dat in gebieden waar palmolie wordt verbouwd veel plant- en diersoorten kunnen leven, waarvan er veel met uitsterven worden bedreigd én waarvan sommige zelfs in oliepalmen leven. In gebieden waar bijvoorbeeld soja of koolzaad verbouwd wordt, is hier veel minder sprake van. In palmoliegebieden kan juist veel flora en fauna leven, omdat deze gebieden geen jaarlijkse grondbewerking nodig hebben. Palmolieplantages gebruik je gemiddeld tot wel 25 jaar. Bij sojaplantages is dit bijvoorbeeld wel het geval. Elk jaar omploegen is nadelig voor alle planten en dieren in dat gebied.

In de afbeelding hiernaast zie je duidelijk de verschillen die we nu hebben benoemd.

image

Duurzaam gecertificeerde palmolie

Er bestaat al een langere tijd ‘duurzame palmolie'. Dit is te herkennen aan het RSPO-logo. RSPO staat voor Roundtable on Sustainable Palm Oil en is in 2004 opgezet door bedrijven en maatschappelijke organisaties. Alle aangesloten palmolieproducenten mogen hun plantages niet uitbreiden ten koste van tropisch regenwoud en gebieden met een hoge biodiversiteit. Ook zijn er criteria voor het respecteren van de rechten van werknemers en de lokale bevolking.

Gelukkig zien we dat de vraag naar duurzaam gecertificeerde palmolie ten opzichte van ‘traditionele’ palmolie in de afgelopen jaren flink is gestegen. Vanuit de EU zijn we een belangrijke afnemer op de markt en in 2020 was 90% van de palmolie import voor onder andere reinigingsmiddelen RSPO gecertificeerd. Al onze Vive en Triple-T producten met een Ecolabel zijn gebaseerd op grondstoffen die RSPO-gecertificeerd zijn als deze palmolie bevatten. Dit is namelijk een eis voor het Ecolabel certificaat.

image

Bijdragen aan een betere schoonmaakwereld

Het uitbannen van palmolie is voor nu geen verstandige keuze. Een boycot op palmolie heeft onbedoelde negatieve gevolgen voor het milieu en het zal geen einde maken aan de vernietiging van het tropisch regenwoud. De keuze voor palmolie betekent dus minder hectare grond, minder grondbewerking én een grotere diversiteit aan flora en fauna. Het is in het kader van duurzaamheid dus vaak beter om te zorgen dat de winning van palm(pit)olie op een duurzame manier gebeurt en er bij leveranciers op aan te dringen dat palmolie met duurzaamheidscertificering (RSPO) gebruikt wordt, dan in te zetten op alternatieven.

Alpheios wil als organisatie positieve gevolgen veroorzaken voor de wereld om ons heen. De ontwikkelingen rondom palmolie volgen we op de voet en we blijven hierin altijd transparant. We zijn een organisatie die constant op zoekt blijft naar duurzamere alternatieven, die vervolgens ook veilig en grootschalig ingezet kunnen worden. Of dat nu over palmolie gaat of over andere grondstoffen.

We kunnen over dit onderwerp door blijven praten, want er is online enorm veel over te vinden. Ben je aan de hand van dit artikel nieuwsgierig geworden naar de productie van palmolie? Dan hebben we zeker wat interessante topics voor je, zoals een podcast over de nieuwste Palmolie Barometer (met heel wat interessante standpunten!) en het standpunt van de NVZ (Nederlandse Vereniging voor Zeepfabrikanten) op de productie van palmolie.